Cuarteto Casals | BEETHOVEN 250 [ODWOŁANY]

Trzecia odsłona ostatnich kwartetów Ludwiga van Beethovena (po koncertach 16 września i 18 listopada) to interpretacje numerów 14 i 15. Dzisiaj opiszemy, jak osobiste są to dzieła. Wydaje się wręcz, że te utwory to nie tylko muzyka, ale również dzienniki myśli i emocji przeznaczone do czytania i odkrywania.

Zaczniemy od trzeciej części Kwartetu a-moll, nad którą Beethoven umieścił zapis: Święta Pieśń dziękczynienia od Ocalonego z choroby do Bóstwa. Otwierają ją akordy grane bez vibrato, jak gdyby naśladujące chorał grany na organach. Powstała w wyniku wydarzeń z kwietnia 1825 roku. Kompozytor zachorował na silne dolegliwości brzuszne. Lekarz, stwierdziwszy zapalenie jelit, które mogło okazać się śmiertelne, zapisał ścisłą dietę, zakazując między innymi wina, kawy i przypraw: Obiecuję Panu, że jeśli wypijesz Pan jakiekolwiek napoje alkoholowe, w ciągu kilku godzin będziesz leżał słaby i wyczerpany… Beethoven wyzdrowiał, ale wiedział, że był bliski śmierci.

Jeśli chodzi o Kwartet cis-moll, oddamy głos Jerzemu Kleczyńskiemu, który na łamach warszawskiego „Echa Muzycznego” relacjonował koncert w Warszawie w 1890 roku: Beethovenowski kwartet był prawdziwą biesiadą dla muzyków, szczególniej dla tych, którzy ostatnie kwartety mistrza studyowali i ich ekscentryczną formą się nie zrażają. Wielki mistrz w tych dziełach idzie własnemi, śmiałemi bardzo tory – jego duch, oderwany od ziemi, skąpany w blaskach ideału, przedstawia się dziwnie prześwietlonym, związanym z jakąś obcą współczesności sferą.

Owe dzienniki uczuć Beethovena odczyta dla nas Cuarteto Casals. Zespół został założony w 1997 roku w Madrycie. Poza cyklem wszystkich kwartetów Beethovena ma w swoim repertuarze wszystkie późne kwartety Mozarta, a także projekty dotyczące węgierskich kompozytorów: Bartóka, Ligetiego i Kurtága. Wielokrotnie gościł w najbardziej prestiżowych salach koncertowych na świecie, w tym Carnegie Hall, Philharmonie Cologne, Cité de la Musique Paris, Schubertiade w Schwarzenberu i Concertgebouw w Amsterdamie. Znaczna dyskografia zespołu obejmuje dwanaście płyt wydanych w wytwórni Harmonia Mundi z repertuarem od mniej znanych hiszpańskich kompozytorów Arriaga i Toldrá, przez wiedeńskich klasyków Mozarta, Haydna, Schuberta i Brahmsa po wielkich XX wieku: Debussy’ego, Ravela i Zemlinsky’ego.